استاندارد ISIRI 6219 یکی از مهم‌ترین استانداردهای ملی ایران در حوزه فناوری اطلاعات است که به تعیین نحوه چیدمان حروف و علائم فارسی روی صفحه‌کلید (کیبورد) می‌پردازد. این استاندارد توسط سازمان ملی استاندارد ایران تدوین شده و هدف آن ایجاد یک الگوی یکپارچه، علمی و کاربرپسند برای تایپ فارسی در رایانه‌ها، لپ‌تاپ‌ها و سایر تجهیزات الکترونیکی است.
هدف استاندارد ISIRI 6219
استاندارد ISIRI 6219 با هدف:
- هماهنگ‌سازی چیدمان حروف فارسی در کیبوردها
- افزایش سرعت تایپ و کاهش خطاهای تایپی
- سهولت استفاده از زبان فارسی در محیط‌های دیجیتال
- حفظ اصالت زبان فارسی در تکنولوژی
تدوین شده است. این استاندارد بر مبنای ساختار چیدمان QWERTY (چیدمان مرسوم انگلیسی) اما با اعمال تغییراتی برای نوشتار فارسی طراحی شده است.
مشخصات کلیدی استاندارد ISIRI 6219
1. جایگاه حروف فارسی
در این استاندارد، حروف فارسی به‌گونه‌ای روی صفحه‌کلید چیده شده‌اند که:
- هماهنگی مناسبی با چیدمان انگلیسی داشته باشند.
- تایپیست‌ها بتوانند با حداقل زمان تطبیق، به فارسی تایپ کنند.
- کلیدهای پرکاربرد فارسی در دسترس‌ترین موقعیت‌ها قرار گیرند.
به‌عنوان مثال:
- حرف «ف» به جای «F»
- حرف «ب» به جای «B»
- حرف «ی» به جای «U» (در برخی نسخه‌ها)
2. استفاده از کلید Shift
برای تایپ علائم و حروفی که در ردیف دوم قرار دارند (مانند اعراب، نشانه‌ها، علائم نگارشی)، کلید Shift مورد استفاده قرار می‌گیرد.
3. هم‌خوانی با Unicode
تمام کاراکترهای تعریف‌شده در ISIRI 6219 با کدهای استاندارد یونیکد هم‌راستا هستند تا:
- در همه سیستم‌عامل‌ها به‌درستی نمایش داده شوند.
- مشکل ناسازگاری فونت یا Encoding ایجاد نشود.
تفاوت ISIRI 6219 با چیدمان‌های غیراستاندارد
پیش از تدوین این استاندارد، چیدمان‌های متنوعی از صفحه‌کلید فارسی (مانند Persian ISIRI، Persian Keyboard Layout in Windows و حتی نسخه‌های تایپیستی مخصوص انتشارات) وجود داشت که باعث سردرگمی کاربران می‌شد. ISIRI 6219 با هدف ایجاد وحدت ملی، جایگزینی برای این نسخه‌ها شد و در سیستم‌عامل‌های مختلف (ویندوز، لینوکس، مک) پشتیبانی می‌شود.
کاربردهای استاندارد ISIRI 6219
- تولید و چاپ کیبوردهای فیزیکی با حروف فارسی
- تنظیم صفحه‌کلید دیجیتال در نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها
- آموزش تایپ فارسی در مدارس و مراکز آموزشی
- استفاده در سیستم‌عامل‌های مختلف جهت ورود داده‌های فارسی
چگونه از استاندارد ISIRI 6219 استفاده کنیم؟
در ویندوز:
- به Settings > Time & Language > Language بروید.
- زبان فارسی (Persian) را اضافه کنید.
- به‌طور پیش‌فرض چیدمان مطابق با ISIRI 6219 خواهد بود.
در لینوکس:
اکثر توزیع‌های لینوکس از این استاندارد به عنوان چیدمان پیش‌فرض فارسی استفاده می‌کنند.
نتیجه‌گیری
استاندارد ISIRI 6219 نقش مهمی در تثبیت و تسهیل استفاده از زبان فارسی در فضای دیجیتال دارد. استفاده از این استاندارد باعث می‌شود کاربران ایرانی تجربه‌ای یکپارچه، سریع و دقیق در هنگام تایپ فارسی داشته باشند. رعایت این استاندارد توسط تولیدکنندگان کیبورد، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و کاربران، گامی مؤثر در حفظ هویت دیجیتال زبان فارسی است.
