مسافران معمولاً حدود ۳۰ ثانیه پس از بلند شدن هواپیما، حسی شبیه «سقوط کوتاه» را تجربه میکنند؛ احساسی که میتواند ترسناک به نظر برسد اما در واقع بخشی طبیعی از فیزیک پرواز و تغییرات شتاب هواپیما است و هیچ خطری برای مسافران ندارد.
گزارشی علمی درباره پدیدهای که اکثر مسافران تجربه کردهاند
اگر تا به حال هنگام برخاستن هواپیما ناگهان احساس کردهاید هواپیما برای یک لحظه سقوط کرده یا «ته دلتان خالی شده»، باید بدانید این حس کاملاً طبیعی است و میلیونها مسافر در سراسر جهان آن را تجربه میکنند. این احساس معمولاً ۳۰ ثانیه پس از بلند شدن از باند رخ میدهد و برخلاف تصور، به معنای کاهش ارتفاع یا خطر نیست؛ بلکه نتیجهی مستقیم فیزیک پرواز و واکنشهای بدن انسان است.
هواپیما سقوط نمیکند؛ بدن ما دچار خطای برداشت میشود
در لحظات ابتدایی برخاستن، هواپیما با توان موتور بالا و شیب تند اوج میگیرد. این مرحله دارای شتاب زیادی است و بدن ما به دلیل اینرسی نمیتواند با سرعت تغییر وضعیت هواپیما هماهنگ شود. همین موضوع باعث میشود مغز و سیستم تعادلی بدن احساس کنند در حال سقوط هستیم.
این حس همان چیزی است که:
- هنگام ترن هوایی تجربه میشود
- در خودرو هنگام عبور از مسیرهای شیبدار احساس میکنیم
- بهصورت «سبک شدن» یا «خالی شدن دل» توصیف میشود
در واقع، هواپیما همچنان در حال صعود است و هیچ افت ارتفاعی رخ نمیدهد.
نقش گوش داخلی و مغز در ایجاد احساس سقوط
وقتی خلبانها پس از چند ثانیه قدرت موتور را کمی کاهش میدهند و شیب صعود را ملایمتر میکنند، شتاب هواپیما بهطور ناگهانی تغییر میکند. گوش داخلی ما که وظیفهی کنترل تعادل را دارد، این تغییر را بهصورت سیگنالی شبیه «سقوط» تحلیل میکند.
چرا این اتفاق میافتد؟
- مغز تغییر شتاب را با افت ارتفاع اشتباه میگیرد
- گوش داخلی سیگنال اشتباه ارسال میکند
- معده و اندامهای داخلی به کاهش شتاب واکنش نشان میدهند
- بدن هنوز با حرکت جدید هواپیما هماهنگ نشده است
این فرآیند مثل یک توهم فیزیکی کاملاً طبیعی است و در کمتر از چند ثانیه از بین میرود.
چرا خلبانها شتاب را کاهش میدهند؟
کاهش موقت شتاب نه تنها طبیعی است، بلکه بخشی از استانداردهای ایمنی و بهینهسازی پرواز بهشمار میرود:
کاهش فشار روی موتور
با ملایمتر شدن صعود، موتورهای هواپیما در حالت اقتصادیتر کار میکنند و عمرشان افزایش مییابد.
کاهش مصرف سوخت
هواپیما پس از جدا شدن از زمین به سرعت بالاتری نیاز دارد که با کاهش شیب صعود محقق میشود.
کاهش آلودگی صوتی
با کمشدن توان موتور، صدای هواپیما کمتر به مناطق اطراف فرودگاه منتقل میشود.
آیا این حس خطرناک است؟
به هیچ عنوان. تمام این اتفاقات:
- استاندارد و تحت کنترل هستند
- برای بهینهسازی پرواز انجام میشوند
- هیچ ربطی به نقص فنی یا کاهش ارتفاع ندارند
این حس تنها نتیجهی تغییرات ناگهانی شتاب است؛ نه سقوط واقعی.
چهطور این حس را بهتر تحمل کنیم؟
برای مسافران مضطرب، دانستن علت علمی این پدیده میتواند بسیار آرامشبخش باشد. توصیهها:
- هنگام برخاستن، تنفس آرام و عمیق داشته باشید
- سر را به پشتی صندلی تکیه دهید تا تغییر شتاب کمتر حس شود
- چند بار پرواز کردن، بدن را به این شرایط عادت میدهد
- گوش دادن به موزیک یا پرتکردن حواس، شدت احساس را کاهش میدهد
جمعبندی دیدگاه فارسیوب
احساس سقوط هنگام بلند شدن هواپیما یکی از رایجترین تجربههای پرواز است. این پدیده کاملاً طبیعی و بیخطر است و به دلیل نحوه عملکرد هواپیما و واکنش سیستم تعادلی بدن رخ میدهد. با دانستن علت آن، میتوانیم با آرامش بیشتری این لحظات را پشت سر بگذاریم و سفر هوایی راحتتری داشته باشیم.















