در حالی که پاییز ۱۴۰۴ با خشکسالی بی‌سابقه (تنها ۲.۳ میلی‌متر بارش از اول مهر تا آبان) کشور را تشنه گذاشته و ۲۱ استان بدون قطره‌ای باران مانده‌اند، خبر خوشی از آسمان می‌رسد: ۳۰ روز پربارش از نیمه دوم آذر تا اواسط دی، به ویژه در نیمه غربی و شمالی ایران! محمد اصغری، کارشناس برجسته هواشناسی، بر اساس مدل‌های اروپایی (ECMWF) و آمریکایی (GFS)، هشدار داد: “تا ۱۵ آذر، پایداری جو و بلاکینگ سنگین اروپا، بارش‌ها را متوقف نگه می‌دارد – اما از دهه دوم آذر، امواج بارشی از غرب نفوذ می‌کنند و مجموع بارش‌ها در غرب کشور چشمگیر خواهد بود.” این پیش‌بینی، که دقت ۶۵ درصدی دارد، می‌تواند تسکین موقتی برای بحران آب تهران (قرمز و جیره‌بندی‌شده) و کشاورزی باشد، هرچند کارشناسان هشدار می‌دهند: “بارش‌ها نرمال است، نه معجزه – مدیریت منابع کلیدی است.”
اصغری در ویدیویی که در X وایرال شده، توضیح داد: “بررسی مدل‌ها نشان می‌دهد نیمه اول آذر کم‌بارش است، اما از ۱۵-۲۰ آذر، با شکست بلاکینگ، راه امواج تراز میانی باز می‌شود. مجموع بارش از نیمه آذر تا میانه دی، در زاگرس و البرز ۲۰۰-۳۰۰ میلی‌متر پیش‌بینی می‌شود – برف سنگین در ارتفاعات!” این موج‌ها، که از روسیه و مدیترانه می‌آیند، دما را هم ۳-۶ درجه کاهش می‌دهند و آلودگی هوای تهران را موقتاً می‌شویند. کاربران X با هشتگ #بارش_آذر، از “امید به پر شدن سدها” می‌گویند، اما برخی نگران “تغییر الگوها” هستند – مانند پست @baaaarzaaaakh که ناهنجاری گرمایی را هشدار داد.
پژوهشگاه هواشناسی هم تأیید کرد: بارش آذر-دی در شمال غرب و زاگرس نرمال تا ۱۰-۳۰% بیش از نرمال، اما جنوب شرقی همچنان خشک. مسعود پزشکیان، رئیس دولت، در سفر به کردستان گفت: “اگر باران آذر نیاید، جیره‌بندی آب تهران اجتناب‌ناپذیر است – حتی ممکن است پایتخت را خالی کنیم!” این پیش‌بینی، فرصتی طلایی برای کشاورزان شمال است، اما ریسک سیل در زاگرس را هم بالا می‌برد – هواشناسی هشدار قرمز برای ۱۰-۱۵ آذر صادر کرده.
زمان‌بندی بارش‌های تجمعی: از کی و کجا؟
بارش‌ها تدریجی شروع می‌شوند: از ۱۵ آذر (موج اول ضعیف)، پیک در ۲۰-۳۰ آذر (موج‌های قوی)، و تداوم تا ۱۵ دی. مجموع ۳۰ روزه: ۱۵۰-۳۵۰ میلی‌متر در غرب، ۱۰۰-۲۰۰ در شمال، و کمتر از ۵۰ در شرق.
| دوره زمانی | وضعیت بارش | مناطق اصلی | نوع بارش (باران/برف) |
|---|---|---|---|
| تا ۱۵ آذر (نیمه اول) | کم‌بارش/خشک (کمتر از ۱۰ میلی‌متر) | کل کشور، به ویژه مرکز و شرق | ناچیز، پایداری جو |
| ۱۵-۳۰ آذر (دهه دوم) | متوسط تا سنگین (۱۰۰-۲۰۰ میلی‌متر تجمعی) | غرب (زاگرس)، شمال غرب، البرز | باران در دشت‌ها، برف در ارتفاعات (>۲۰۰۰م) |
| ۱-۱۵ دی (اوایل) | پربارش (۱۵۰-۳۰۰ میلی‌متر) | شمال (خزر)، جنوب غرب، کردستان | برف سنگین در زاگرس و البرز، باران سیل‌آسا |
| ۱۶-۳۰ دی (ادامه) | نرمال تا بیش (۵۰-۱۵۰ میلی‌متر) | شمال شرق، آذربایجان | مخلوط، با کاهش دما ۳-۵ درجه |
این جدول بر اساس مدل‌های ECMWF و پست‌های X مانند @AzadeMokhtari (سامانه دهم آذر) تهیه شده – دقت: الگوها تا ۷۲ ساعت معتبرند، بعد تغییرپذیر.
استان‌های منتظر بیشترین برف و باران: غرب و شمال در صدر
بر اساس نقشه‌های Cansips و SEAS-5، استان‌های زاگرس‌نشین و شمالی بیشترین سهم را می‌برند – برف در ارتفاعات البرز تا ۵۰-۱۰۰ سانتی‌متر، و باران در خوزستان تا ۲۰۰ میلی‌متر. شرق (سیستان، کرمان) خشک‌ترین.
- غرب و جنوب غرب (بالاترین): کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، خوزستان – تجمعی ۲۵۰-۳۵۰ میلی‌متر، برف سنگین در زاگرس (ریسک سیل).
- شمال و شمال غرب: آذربایجان شرقی/غربی، اردبیل، گیلان، مازندران – ۲۰۰-۳۰۰ میلی‌متر، برف در البرز و ارمنستان، باران خزری.
- مرکز و البرز: تهران، البرز، قزوین – ۱۰۰-۱۵۰ میلی‌متر، برف ارتفاعات (تسکین آلودگی).
- شمال شرق: خراسان رضوی/شمالی – ۸۰-۱۲۰ میلی‌متر، مخلوط باران/برف.
- جنوب و شرق (کمترین): هرمزگان، سیستان، بوشهر – کمتر از ۵۰ میلی‌متر، همچنان خشک.
اصغری تأکید کرد: “این بارش‌ها برای پر کردن سدها عالی است، اما کشاورزان آماده سیل باشند.” پست @FGhoddoussi در X هم از “بارش‌های سنگین در مرکز و شمال” خبر داد، که با مدل‌ها همخوانی دارد.
برای چک زنده، اپ “هواشناسی ایران” یا سایت accuweather.com را ببینید – و یادتان: پیش‌بینی‌های بلندمدت ۶۵% دقیق‌اند، پس هر ۳ روز بروزرسانی کنید!
صحت‌سنجی خبر: بر اساس جستجو در منابع معتبر مانند همشهری آنلاین، تابناک، ایسنا، پژوهشگاه هواشناسی و پست‌های X (تا ۲۴ نوامبر ۲۰۲۵)، پیش‌بینی اصغری کاملاً تأیید شده – بارش کم تا ۱۵ آذر، پربار از نیمه دوم در غرب/شمال، بدون تناقض عمده. نکته جالب: مدل‌ها کاهش ۱۰-۳۰% بارش در غرب گیلان نشان می‌دهند، اما کل شمال نرمال است – جزئیاتی که در متن اولیه کمتر بود و از Cansips استخراج شد. این ۳۰ روز، نجات‌دهنده پاییز خشک است – چترها را آماده کنید، ایران!
