همزمانی سه واریز مهم دولتی با شب یلدا، موجی از شایعات درباره «کمک یلدایی» ایجاد کرده، اما بررسی منابع رسمی نشان میدهد هیچ بسته معیشتی ویژهای برای یلدا تصویب نشده و تمام پرداختها همان واریزهای معمول ماهانه، سود سهام عدالت و کالابرگ هستند که فقط بهصورت اتفاقی با بلندترین شب سال همزمان شدهاند.
با نزدیک شدن شب یلدا، شبکههای اجتماعی پر شده از پیامها و تیترهایی درباره «کمک ویژه یلدایی»؛ اما واقعیت چیز دیگری است. بررسی اطلاعیههای رسمی دولت و وزارت رفاه نشان میدهد هیچ مصوبهای تحت عنوان بسته حمایتی یلدا تصویب نشده و آنچه مردم در روزهای آینده دریافت میکنند، تنها سه پرداخت معمول و از قبل برنامهریزیشده است: یارانه نقدی، سود سهام عدالت و شارژ کالابرگ.
این همزمانی باعث شده برخی رسانهها و کانالهای پرمخاطب، این سه پرداخت را بهگونهای جلوه دهند که گویی دولت بسته مالی جدیدی برای شب یلدا ارائه کرده است؛ در حالی که هیچ بودجه، آییننامه یا اعلام رسمی برای چنین طرحی وجود ندارد.
۱. یارانه نقدی؛ پرداخت طبق روال ماهانه
طبق روال جدید وزارت رفاه، پرداخت یارانه نقدی آذرماه به این شکل انجام میشود:
- دهکهای ۱ تا ۳: واریز در ۲۵ آذر
- دهکهای ۴ تا ۷: واریز در ۳۰ آذر
مبالغ نیز بدون تغییر است:
- ۴۰۰ هزار تومان برای دهکهای پایین
- ۳۰۰ هزار تومان برای دهکهای میانی
هیچ مبلغ اضافهای تحت عنوان «یارانه یلدا» وجود ندارد.
۲. سود سهام عدالت؛ پرداخت مرحله اول
سود سهام عدالت نیز مانند ماههای مشابه در دو نوبت پرداخت میشود؛ اولی نزدیک آذر و دومی حوالی نوروز.
هرچند رقم دقیق این دوره هنوز اعلام نشده، اما بررسی سنوات گذشته نشان میدهد:
- برای سبد ۴۹۲ هزار تومانی: حدود ۵۵۰ هزار تومان
- برای سبد ۱ میلیون تومانی: بین ۷۴۴ هزار تا ۱.۵ میلیون تومان
این پرداخت، ارتباطی با یلدا ندارد و تنها از نظر زمانی با آن تقارن یافته است.
۳. کالابرگ الکترونیکی؛ افزایش اعتبار دهکهای پایین
مرحله پنجم کالابرگ در ۱۵ آذر برای دهکهای ۱ تا ۳ شارژ شد. میزان اعتبار:
- ۶۲۰ هزار تومان (با افزایش ۱۲۰ هزار تومانی نسبت به دوره قبل)
انتظار میرود دهکهای ۴ تا ۷ نیز تا پایان آذر مشمول شوند، اما زمان و مبلغ دقیق هنوز اعلام نشده است.
مردم واقعاً چقدر دریافت میکنند؟
| نوع پرداخت | دهکهای ۱ تا ۳ | دهکهای ۴ تا ۷ |
|---|---|---|
| یارانه نقدی | ۴۰۰ هزار تومان | ۳۰۰ هزار تومان |
| کالابرگ الکترونیکی | ۶۲۰ هزار تومان | ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان (احتمالی) |
| سود سهام عدالت | حدود ۱ میلیون تومان | ۵۵۰ تا ۷۵۰ هزار تومان |
| مجموع دریافتی | حدود ۲ میلیون تومان | ۱.۱ تا ۱.۵ میلیون تومان |
این ارقام در ظاهر چشمگیر به نظر میرسند، اما همه آنها همان واریزهای ماهانه و طرحهای ongoing دولت هستند و هیچ عنوان «کمک یلدایی» ندارند.
چرا برداشت اشتباه درباره «کمک یلدا» ایجاد شد؟
دو عامل اصلی، منشأ این تصورات بودهاند:
۱. انتظار عمومی برای حمایت در مناسبتها
با نزدیک شدن هر مناسبت ملی یا مذهبی، مردم بهطور طبیعی در انتظار اعلام بستههای حمایتی هستند. همین انتظار سبب میشود کوچکترین خبر یا همزمانی، تبدیل به شایعهای بزرگ شود.
۲. تقارن سه واریز مهم
سه پرداخت یارانه، سود سهام عدالت و کالابرگ، در فاصله کوتاهی از هم و درست در آستانه یلدا انجام شدهاند؛ این تقارن، تصور یک «بسته یکپارچه یلدایی» را ایجاد کرده است.
جمعبندی از دیدگاه فارسیوب
با وجود تمام گمانهزنیها، هیچ بسته حمایتی ویژه یلدایی از سوی دولت تصویب نشده است.
تمام واریزهای انجامشده یا در صف انجام، صرفاً ادامه طرحهای ماهانه دولت هستند:
- یارانه نقدی
- سود سهام عدالت
- کالابرگ الکترونیکی
به نظر میرسد یلدای امسال، برخلاف برخی تیترهای جنجالی، بدون کمک معیشتی ویژه خواهد بود؛ هرچند این سه واریز متوالی تا حدی فشار هزینههای شب یلدا را برای برخی خانوادهها کاهش میدهد.
