هزینه بارورسازی ابرها در ایران برای هر پرواز به یک میلیارد تومان می‌رسد؛ جزئیات هزینه‌های سنگین پروژه‌های تعدیل آب‌وهوا و تلاش‌ها برای مقابله با بحران آب.

رئیس مرکز تحقیقات باروری ابرها اعلام کرد که هزینه بارورسازی ابرها برای هر پرواز به حدود یک میلیارد تومان می‌رسد و برای هر هزار مترمکعب آب استحصال شده، باید بین ۱۵ تا ۲۰ دلار هزینه صرف کرد. این اظهارات به‌ویژه در شرایط بحرانی منابع آب کشور اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. محمد مهدی جوادیان‌زاده، رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی، در جدیدترین سخنان خود به جزئیات مالی و هزینه‌های سنگین پروژه‌های تعدیل آب‌وهوا پرده برداشت و از تصمیمات برای تقویت بارش‌های طبیعی در کشور سخن گفت.

هزینه‌های سنگین بارورسازی ابرها و هزینه آب تولیدی

طبق اظهارات جوادیان‌زاده، هزینه هر سورتی پرواز برای اجرای عملیات بارورسازی ابرها حدود یک میلیارد تومان است. این پروژه برای مقابله با بحران آب و افزایش منابع آبی در کشور، به‌ویژه در مناطق خشک و کم‌بارش، در دستور کار قرار دارد. در این فرآیند، ماده اصلی مورد استفاده یدید نقره است که به دلیل قیمت بالای آن، هزینه‌ها را به شدت افزایش داده است. برآوردهای مالی نشان می‌دهند که در سال جاری، بودجه اختصاص‌یافته برای این طرح به حدود ۶۰ میلیارد تومان رسیده است.

چالش‌های اقتصادی و نوسانات ارزی

با توجه به نوسانات ارزی و قیمت بالای مواد اولیه، تولید آب از طریق این فناوری به‌عنوان یک روش نوین، به‌هیچ‌وجه ارزان تمام نمی‌شود. طبق ارزیابی‌های فنی و اقتصادی، هزینه استحصال هر هزار مترمکعب آب از طریق بارورسازی ابرها بین ۱۵ تا ۲۰ دلار است. با این حال، جوادیان‌زاده تاکید کرد که این عملیات صرفاً بارش طبیعی را تقویت می‌کند و نباید انتظار معجزه داشت. میزان دقیق موفقیت و سهم بارش مصنوعی تنها پس از پایان فصل بارش و تحلیل داده‌های ایستگاه‌های زمینی مشخص خواهد شد.

آماده‌باش برای عملیات در تهران و البرز مرکزی

در بخشی دیگر از اظهارات رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی، به اجرای پروژه‌های بارورسازی در تهران و ارتفاعات البرز مرکزی اشاره شد. این سازمان برنامه ویژه‌ای برای تقویت بارش در این مناطق تدوین کرده است. تیم‌های عملیاتی هم‌اکنون در حالت آماده‌باش کامل قرار دارند و به محض ورود سامانه‌های بارشی مناسب به منطقه، شلیک فلرهای حاوی مواد بارورکننده آغاز خواهد شد تا بخشی از تنش آبی تهران در سال پیش‌رو جبران شود.

جمع‌بندی از دیدگاه فارسی‌وب:

• هزینه هر سورتی پرواز بارورسازی: یک میلیارد تومان
• هزینه استحصال آب: بین ۱۵ تا ۲۰ دلار برای هر هزار مترمکعب
• مواد اصلی مورد استفاده: یدید نقره
• بودجه سال جاری پروژه: ۶۰ میلیارد تومان
• عملیات بارورسازی در تهران و البرز مرکزی: برنامه ویژه‌ای برای مقابله با بحران آب در این مناطق

این پروژه‌های نوین می‌توانند راه‌حلی مؤثر برای افزایش منابع آبی در کشور باشند، اما با توجه به هزینه‌های بالای آن‌ها، نیاز به سیاست‌های دقیق و تأمین منابع مالی مناسب برای گسترش این فناوری‌ها ضروری است.

پایا برای پرداخت‌های خرد و ساتنا برای مبالغ کلان؛ تفاوت‌های اصلی این دو سامانه بانکی و کاربردهای آن‌ها را در این مقاله بررسی می‌کنیم.

در نظام بانکی ایران، سامانه‌های مختلفی برای انتقال وجه بین حساب‌ها وجود دارد که هرکدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند. سامانه‌های «پایا» و «ساتنا» از جمله پرکاربردترین روش‌های انتقال وجه هستند که تفاوت‌های قابل توجهی در سقف انتقال، زمان پردازش و کارمزد دارند. آشنایی با این تفاوت‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین روش انتقال وجه را بر اساس نیازتان انتخاب کنید.

پایا: سامانه‌ای برای پرداخت‌های خرد

پایا یک سامانه غیرحضوری برای انتقال وجه‌های کوچک و معمولاً با مبالغ پایین‌تر است که در بازه‌های زمانی مشخص در طول روز پردازش می‌شود. این سامانه برای پرداخت‌های دوره‌ای، حقوق و انتقال‌های غیرفوری مناسب است و از مزایای آن می‌توان به هزینه پایین و محدودیت‌های کمتر اشاره کرد. به طور معمول، انتقال از طریق پایا به‌صورت تجمیعی انجام می‌شود و واریز در چهار نوبت روزانه صورت می‌گیرد.

ساتنا: سامانه‌ای برای مبالغ کلان و فوری

در مقابل، ساتنا سامانه‌ای آنلاین و فوری است که برای انتقال وجه‌های کلان و با سرعت بالا طراحی شده است. انتقال وجه از طریق ساتنا به‌صورت آنی یا در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود و بیشتر برای مبالغ بالای ۵۰ میلیون تومان کاربرد دارد. در صورتی که از طریق شعبه‌های بانک اقدام کنید، می‌توانید مبالغی تا سقف ۳ میلیارد تومان را نیز جابه‌جا کنید.

تفاوت در سقف انتقال وجه

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بین سامانه‌های پایا و ساتنا، میزان سقف انتقال وجه است. در سامانه ساتنا، حداقل مبلغ انتقال ۵۰ میلیون تومان است و سقف روزانه آن در تراکنش‌های غیرحضوری ۲۰۰ میلیون تومان می‌باشد. این در حالی است که در پایا، هیچ محدودیتی برای حداقل مبلغ وجود ندارد و می‌توانید حتی مبالغ کم را نیز انتقال دهید، ولی سقف روزانه آن ۱۰۰ میلیون تومان و سقف ماهانه ۵۰۰ میلیون تومان است.

کارمزد انتقال وجه: هزینه کم برای پایا و بیشتر برای ساتنا

کارمزد سامانه پایا نسبت به ساتنا بسیار پایین‌تر است. برای حواله‌های تک‌موردی در پایا، کارمزد به‌صورت درصدی از مبلغ تراکنش محاسبه می‌شود و معادل ۰.۰۱ درصد مبلغ تراکنش است که سقف آن ۲۵۰۰ تومان می‌باشد. همچنین، در حواله‌های گروهی کارمزد به‌صورت مبلغ ثابت ۱۰۰ تومان به ازای هر ذی‌نفع محاسبه می‌شود.

در مقابل، در سامانه ساتنا، کارمزد انتقال ۰.۰۲ درصد مبلغ حواله است و سقف آن تا ۲۵ هزار تومان می‌رسد. این کارمزد در تراکنش‌های کلان با مبلغ بالا، به‌ویژه حواله‌هایی با رقم ۲۰۰ میلیون تومان یا بیشتر، قابل توجه است.

زمان انتقال وجه: سریع‌تر در ساتنا و زمان‌بندی در پایا

زمان انتقال وجه در سامانه پایا به‌صورت آنی انجام نمی‌شود؛ زیرا این سامانه آفلاین است و تراکنش‌ها در نوبت‌های مشخص روزانه پردازش می‌شود. واریزها در چهار نوبت روزانه انجام می‌شود و اگر حواله‌ای قبل از نوبت پردازش ثبت شود، در همان نوبت پردازش خواهد شد؛ در غیر این صورت، انتقال به نوبت بعدی موکول می‌شود.

در عوض، سامانه ساتنا کاملاً آنلاین است و حواله‌ها به‌صورت آنی یا در بازه زمانی کوتاه انجام می‌شود. ساعت کاری سامانه ساتنا از ۸:۰۰ صبح تا ۱۴:۳۰ بعدازظهر است و حواله‌ها معمولاً حداکثر ۳۰ دقیقه پس از ثبت به حساب مقصد واریز می‌شوند.

کدام سامانه برای شما مناسب‌تر است؟

با توجه به ویژگی‌ها و کاربردهای هر کدام از این سامانه‌ها، اگر نیاز به انتقال مبالغ کوچک یا پرداخت‌های دوره‌ای دارید، پایا گزینه مناسبی است. در حالی که اگر قصد دارید مبلغی بالا را به‌صورت فوری جابه‌جا کنید، ساتنا بهترین انتخاب خواهد بود.

نکات کلیدی:

• پایا: مناسب برای انتقال‌های خرد و برنامه‌ریزی‌شده با سقف انتقال روزانه ۱۰۰ میلیون تومان.
• ساتنا: مناسب برای انتقال‌های کلان و فوری با سقف انتقال روزانه ۲۰۰ میلیون تومان (تا ۳ میلیارد تومان در صورت مراجعه حضوری).
• کارمزد: کارمزد پایا بسیار پایین‌تر از ساتنا است.
• زمان انتقال: پایا زمان‌بندی مشخص دارد، اما ساتنا به‌صورت آنی عمل می‌کند.

انتخاب بین این دو سامانه بستگی به نوع نیاز شما و مبلغ انتقالی دارد؛ بنابراین آشنایی با این تفاوت‌ها می‌تواند به شما در انجام تراکنش‌های مالی کمک کند.

بازار جهانی رم با بحران بی‌سابقه‌ای روبه‌رو است؛ قیمت‌ها در حال افزایش هستند و پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۶ روند صعودی ادامه یابد.

بازار جهانی رم به دلیل افزایش تقاضا برای حافظه‌های پهنای باند بالا (HBM) که در دیتاسنترهای هوش مصنوعی استفاده می‌شوند، با چالشی جدی روبه‌رو است. گزارش اخیر شرکت تحقیقات بازار IDC نشان می‌دهد که این بحران تأثیر زیادی بر قیمت تراشه‌های حافظه و در نتیجه بر قیمت کامپیوترهای شخصی خواهد داشت. در این گزارش، پیش‌بینی‌هایی درباره‌ی کاهش فروش بازار کامپیوتر و افزایش قیمت‌ها تا سال ۲۰۲۶ ارائه شده است.

سناریوهای مختلف بحران رم و تأثیر آن بر بازار کامپیوتر

IDC همچنان پیش‌بینی می‌کند که بازار کامپیوتر در سال ۲۰۲۶ با انقباض ۲.۴ درصدی روبه‌رو خواهد شد. اما در کنار این پیش‌بینی، دو سناریوی دیگر نیز مطرح شده است. در سناریوی معتدل، کاهش ۴.۹ درصدی فروش پیش‌بینی می‌شود، در حالی که سناریو بدبینانه‌تر افت ۸.۹ درصدی بازار کامپیوتر را نشان می‌دهد. این افت با جهش قیمت‌ها همراه خواهد بود؛ در سناریوی معتدل، پیش‌بینی شده که قیمت‌ها بین ۴ تا ۶ درصد افزایش یابند، در حالی که در سناریوی بدبینانه، قیمت‌ها ممکن است تا ۸ درصد افزایش پیدا کنند.

افزایش قیمت کامپیوترهای شخصی و سیستم‌های آماده

به گفته‌ی بسیاری از تولیدکنندگان، از جمله دل و لنوو، قیمت سیستم‌های آماده‌ی خود را تا ۱۵ درصد افزایش خواهند داد. در کنار این افزایش قیمت، برخی از تولیدکنندگان رم فروش جداگانه‌ی این محصولات را متوقف کرده‌اند تا از محتکران جلوگیری کنند. حتی برخی سازندگان سیستم‌های آماده به مشتریان خود پیشنهاد می‌دهند که سیستم را بدون رم خریداری کنند.

علت بحران رم: تقاضای فزاینده برای حافظه‌های پهنای باند بالا

ریشه‌ی اصلی بحران رم در تقاضای روزافزون برای حافظه‌های پهنای باند بالا (HBM) است که به‌ویژه در دیتاسنترهای هوش مصنوعی کاربرد دارند. از آنجا که خطوط تولید تراشه‌های HBM از همان ظرفیت‌های تولید رم‌های مصرفی استفاده می‌کنند، بسیاری از سازندگان ترجیح داده‌اند ظرفیت‌های تولید خود را به این تراشه‌های سودآورتر اختصاص دهند.

چشم‌انداز بازار رم تا ۲۰۲۶: افزایش قیمت‌ها ادامه خواهد داشت

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که قیمت رم و SSD در سال ۲۰۲۶ همچنان روند صعودی خود را ادامه خواهد داد. این موضوع باعث شده تا کارشناسان توصیه کنند که اگر قصد ارتقای سیستم خود یا خرید کامپیوتر جدید را دارید، بهتر است این کار را هرچه زودتر انجام دهید. اما اگر سیستم فعلی شما تا یکی دو سال آینده جوابگو است، شاید بهتر باشد خرید خود را به تعویق بیندازید تا شرایط بازار تثبیت شود.

نکات کلیدی:

• افزایش قیمت رم و سیستم‌های کامپیوتری: پیش‌بینی می‌شود که قیمت‌ها تا ۸ درصد افزایش یابند.
• کاهش فروش بازار کامپیوتر: در برخی سناریوها، کاهش ۸.۹ درصدی فروش پیش‌بینی شده است.
• دلایل بحران رم: تقاضای فزاینده برای حافظه‌های HBM در دیتاسنترهای هوش مصنوعی.
• پیشنهاد کارشناسان: خرید سیستم جدید یا ارتقای رم را سریع‌تر انجام دهید تا از افزایش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کنید.

این تحلیل‌ها نشان می‌دهد که بازار رم و حافظه در سال‌های آینده همچنان با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد بود و کاربران باید برای خرید یا ارتقای سیستم خود برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشند.

در آستانه سال ۱۴۰۵، بازار اجاره مسکن با چالش‌های جدیدی روبه‌رو است؛ آیا اجاره‌بها همچنان پیشتاز تورم خواهد بود یا وارد فاز هم‌حرکتی با آن می‌شود؟

در حالی که تورم عمومی در اقتصاد ایران در سال‌های اخیر به یکی از متغیرهای پایدار تبدیل شده است، بازار اجاره مسکن در آستانه سال ۱۴۰۵ با پرسشی کلیدی روبه‌رو است: آیا اجاره‌بها همچنان از تورم پیشی خواهد گرفت یا وارد مرحله هم‌حرکتی با تورم عمومی خواهد شد؟ تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که اجاره‌بها معمولاً با یک وقفه زمانی به تورم عمومی واکنش نشان می‌دهد. به این معنا که با افزایش قیمت کالاها و خدمات، فشار هزینه‌ای به تدریج به بازار اجاره مسکن منتقل می‌شود و مالکان تلاش می‌کنند کاهش قدرت خرید خود را از طریق افزایش اجاره جبران کنند.

تأثیر تورم بر بازار اجاره مسکن

در برخی مقاطع، اجاره‌بها حتی از تورم رسمی پیشی گرفته است. این وضعیت به دلیل واکنش دیرهنگام بازار اجاره به افزایش قیمت‌ها است. زمانی که هزینه‌های عمومی زندگی افزایش می‌یابد، مستأجران توان پرداخت اجاره را کاهش می‌دهند و همین مسئله فشار مضاعفی بر اجاره‌بها می‌آورد. این الگو باعث شده که در دوره‌های خاص، اجاره‌بها به‌طور محسوس از تورم پیشی بگیرد.

نشانه‌های محدودیت توان پرداخت مستأجران

در آستانه سال ۱۴۰۵، اما نشانه‌هایی از محدودیت توان پرداخت مستأجران به چشم می‌خورد. سهم اجاره از درآمد خانوار در بسیاری از شهرها به مرزهای هشدار رسیده است. این مسئله می‌تواند مانعی برای رشد شتابان اجاره‌بها در آینده باشد. به‌ویژه در شرایطی که اگر تورم عمومی همچنان بالا باقی بماند، ممکن است بازار اجاره ناچار به تعدیل سرعت رشد خود شود.

عرضه محدود مسکن اجاره‌ای؛ عاملی فشارزا

در کنار این مسائل، عرضه محدود مسکن اجاره‌ای و کاهش ساخت‌وساز در سال‌های اخیر همچنان به‌عنوان عاملی فشارزا در بازار عمل می‌کند. اگر تعداد واحدهای جدید مسکونی در بازار اجاره افزایش نیابد، مالکان دست بالا را در مذاکرات خواهند داشت و این امر می‌تواند اجاره‌بها را مجدداً به سطوحی بالاتر از تورم کل اقتصاد سوق دهد.

نقش سیاست‌گذاری در بازار اجاره مسکن

سیاست‌گذاری‌های دولت در این زمینه نیز تاثیر زیادی خواهد داشت. تجربه سقف‌گذاری دستوری بر اجاره‌ها نشان می‌دهد که این سیاست‌ها معمولاً در کوتاه‌مدت مؤثرند، اما در بلندمدت پایدار نخواهند بود. بنابراین، اگر سیاست‌های حمایتی از مستأجران بدون افزایش واقعی عرضه مسکن همراه نباشد، فاصله اجاره‌بها و تورم عمومی همچنان نوسان خواهد داشت.

چشم‌انداز اجاره‌بها در سال ۱۴۰۵

در مجموع، چشم‌انداز اجاره‌بها در سال ۱۴۰۵ احتمالاً به‌گونه‌ای خواهد بود که نه به طور قطعی از تورم پیشی خواهد گرفت و نه عقب خواهد ماند. حرکت محتمل‌تر، نزدیک شدن به تورم عمومی با جهش‌های مقطعی خواهد بود. این مسیر به‌طور عمده وابسته به قدرت خرید مستأجران، رفتار مالکان و سیاست‌های مسکنی دولت است. در نهایت، شرایط اقتصادی و اجتماعی مستأجران و مالکان و همچنین تأثیر سیاست‌های حمایتی و عرضه مسکن جدید، مسیر آینده اجاره‌بها را تعیین خواهد کرد.

نکات کلیدی:

• تورم و بازار اجاره: اجاره‌بها معمولاً با یک وقفه زمانی به تورم واکنش نشان می‌دهد.
• توان پرداخت مستأجران: سهم اجاره از درآمد خانوار در بسیاری از شهرها به مرز هشدار رسیده است.
• عرضه محدود مسکن اجاره‌ای: محدود بودن واحدهای جدید مسکونی فشار زیادی بر بازار اجاره وارد کرده است.
• نقش سیاست‌گذاری: سقف‌گذاری دستوری در کوتاه‌مدت مؤثر است اما در بلندمدت پایدار نمی‌ماند.
• چشم‌انداز اجاره‌بها در ۱۴۰۵: حرکت محتمل‌تر، نزدیکی به تورم عمومی با جهش‌های مقطعی است.