اگر ویندوز شما ناگهان کند شده و زمان بوت طولانی یا فریز شدن برنامه‌ها آزاردهنده است، ممکن است مقصر برنامه‌های نصب‌شده‌ای باشند که در پس‌زمینه منابع سیستم را می‌خورند.
در سال ۲۰۲۵، با افزایش نرم‌افزارهای پیچیده، این مشکل رایج‌تر شده و می‌تواند بهره‌وری روزانه را مختل کند. در این مقاله، به بررسی برنامه‌های رایجی می‌پردازیم که اغلب بدون توجه نصب می‌شوند و سرعت سیستم را نابود می‌کنند، همراه با راهکارهای عملی برای حذف ایمن آن‌ها تا ویندوزتان دوباره روان شود.
چرا نصب برنامه‌های غیرضروری سرعت ویندوز را کاهش می‌دهد؟
هر برنامه‌ای که نصب می‌کنید، نه تنها فضای دیسک را اشغال می‌کند، بلکه در پس‌زمینه فرآیندهایی اجرا می‌کند که CPU، RAM و حتی فضای ذخیره‌سازی را مصرف می‌کنند. این مصرف مداوم، به‌خصوص در سیستم‌های با سخت‌افزار متوسط، باعث کندی کلی سیستم می‌شود و حتی می‌تواند به گرم شدن بیش از حد و کاهش عمر قطعات منجر شود. حالا بیایید ببینیم کدام برنامه‌ها بیشترین آسیب را می‌زنند.
مصرف منابع پنهان و تأثیر بر بوت
برنامه‌هایی که در startup لیست قرار می‌گیرند، زمان راه‌اندازی ویندوز را از چند ثانیه به دقیقه‌ها افزایش می‌دهند. مثلاً، فرآیندهای پس‌زمینه‌ای که مدام چک می‌کنند، RAM را پر می‌کنند و multitasking را سخت می‌کنند.
طبق بررسی‌های اخیر، بیش از ۷۰ درصد کاربران ویندوز ۱۱ با این مشکل روبرو هستند، زیرا برنامه‌های نصب‌شده بدون اطلاع، خود را به لیست startup اضافه می‌کنند.
بارنادرها و کلاینت‌های دانلود؛ قاتلان خاموش سرعت
یکی از رایج‌ترین دسته برنامه‌ها، بارنادرها و ابزارهای دانلود هستند که اغلب با تبلیغات و فرآیندهای اضافی همراه‌اند. این برنامه‌ها برای دانلود فایل‌های بزرگ طراحی شده‌اند، اما نسخه‌های رایگان‌شان پر از افزونه‌های ناخواسته است که سیستم را سنگین می‌کنند.
uTorrent و BitTorrent: تبلیغات بی‌پایان
uTorrent، یکی از محبوب‌ترین بارنادرها، با وجود سادگی، تبلیغات پاپ‌آپ و فرآیندهای پس‌زمینه‌اش، CPU را تا ۳۰ درصد اشغال می‌کند. در سال ۲۰۲۵، نسخه‌های قدیمی‌تر آن حتی مالویر پنهان دارند که سرعت اینترنت و سیستم را کاهش می‌دهند.
برای حذف، به Settings > Apps بروید، uTorrent را پیدا کنید و Uninstall را بزنید، سپس با ابزارهایی مثل Task Manager فرآیندهای باقی‌مانده را متوقف کنید. پس از حذف، دیسک را با Storage Sense پاکسازی کنید تا فایل‌های موقت پاک شوند.
آنتی‌ویروس‌های سنگین؛ محافظ یا مانع؟
آنتی‌ویروس‌ها برای امنیت ضروری‌اند، اما نسخه‌های کامل و سنگین‌شان می‌توانند بیشتر از اینکه کمک کنند، آسیب بزنند. اسکن‌های مداوم و به‌روزرسانی‌های خودکار، منابع را مصرف می‌کنند و ویندوز را کند می‌سازند.
Avast و Norton: اسکن‌های طاقت‌فرسا
Avast Free Antivirus، با وجود محبوبیت، اسکن‌های واقعی‌زمان‌اش RAM را تا ۱ گیگابایت اشغال می‌کند و در multitasking اختلال ایجاد می‌کند. Norton هم با ویژگی‌های اضافی مثل VPN داخلی، سیستم‌های ضعیف را فلج می‌کند.
اگر از Windows Defender استفاده می‌کنید، این برنامه‌ها را حذف کنید: در Control Panel > Programs and Features، آن‌ها را انتخاب و Uninstall کنید. بعد، رجیستری را با Regedit (با احتیاط) پاکسازی کنید تا کلیدهای باقی‌مانده حذف شوند. این کار می‌تواند سرعت کلی را تا ۲۵ درصد افزایش دهد.
بهتر است به جای استفاده از این آنتی‌ویروس‌های قدیمی به سراغ بهترین آنتی‌ویروس‌های ۲۰۲۵ بروید.
نرم‌افزارهای رسانه‌ای قدیمی؛ iTunes و QuickTime
نرم‌افزارهای اپل مثل iTunes، که برای مدیریت موسیقی و دستگاه‌ها طراحی شده، در ویندوز سنگین عمل می‌کنند و اغلب بدون استفاده رها می‌شوند. این برنامه‌ها با فرآیندهای متعدد، دیسک را پر و سرعت را کم می‌کنند.
iTunes: بار اضافی برای کاربران ویندوز
iTunes در ۲۰۲۵ همچنان یکی از دلایل اصلی کندی است، زیرا بارگذاری کتابخانه‌ها و همگام‌سازی، CPU را مشغول نگه می‌دارد. علائم آن شامل لودینگ طولانی و فریز در پخش موسیقی است. برای حذف، از Settings > Apps > iTunes > Uninstall استفاده کنید و سپس iCloud و Bonjour را هم پاک کنید. جایگزین‌هایی مثل Windows Media Player سبک‌تر هستند و فضای کمتری اشغال می‌کنند.
bloatware و برنامه‌های پیش‌فرض؛ هدیه ناخواسته تولیدکنندگان
bloatware، برنامه‌های از پیش نصب‌شده توسط سازندگان لپ‌تاپ مثل HP یا Dell، اغلب بدون استفاده می‌مانند و منابع را هدر می‌دهند. این برنامه‌ها تبلیغات داخلی دارند و startup را شلوغ می‌کنند.
Candy Crush و McAfee Trial: حذف فوری
Candy Crush Saga و نسخه آزمایشی McAfee، مثال‌های کلاسیک bloatware هستند که در ویندوز ۱۱ رایج‌اند. Candy Crush RAM را برای به‌روزرسانی‌های خودکار مصرف می‌کند، در حالی که McAfee Trial مدام پاپ‌آپ‌های خرید نشان می‌دهد.
برای حذف، PowerShell را باز کنید و دستور Get-AppxPackage candy | Remove-AppxPackage را اجرا کنید. برای McAfee، از ابزار رسمی حذف‌شان استفاده کنید تا کامل پاک شود. این کار فضای دیسک را تا چند گیگابایت آزاد می‌کند.
افزونه‌های مرورگر و toolbarها؛ دزدهای پنهان سرعت
افزونه‌های مرورگر مثل Yahoo Toolbar یا Ask.com، که اغلب با نصب نرم‌افزارهای رایگان می‌آیند، صفحه اصلی را تغییر می‌دهند و جستجوها را کند می‌کنند.
Yahoo Toolbar و مشابه‌ها: پاکسازی مرورگر
این toolbarها، با ردیابی فعالیت‌ها، سرعت مرور را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهند. در Chrome، به chrome://extensions بروید و افزونه‌های مشکوک را حذف کنید. سپس، Reset settings را بزنید تا تنظیمات پیش‌فرض برگردد. برای Edge و Firefox هم همین کار را تکرار کنید تا ویندوز بدون اختلال وب‌گردی کند.
Java و Flash قدیمی؛ تهدیدهای منسوخ
Java Runtime و Adobe Flash، که قبلاً ضروری بودند، حالا بیشتر مشکل‌سازند و حفره‌های امنیتی ایجاد می‌کنند بدون اینکه فایده‌ای داشته باشند.
Java: غیرفعال کردن به جای حذف
Java با فرآیند javaw.exe، RAM را اشغال می‌کند و در مرورگرها تداخل ایجاد می‌کند. اگر نیاز ندارید، از Control Panel آن را Uninstall کنید، اما اگر لازم است، فقط در startup غیرفعال کنید. Flash را کامل حذف کنید، زیرا از ۲۰۲۰ منسوخ شده و فقط فضای بیهوده اشغال می‌کند.
نحوه حذف ایمن و بهینه‌سازی پس از آن
حذف برنامه‌ها فقط نیمی از کار است؛ باید مطمئن شوید که باقی‌مانده‌ها پاک شوند. از ابزارهای uninstaller مثل IObit Uninstaller استفاده کنید که leftovers را اسکن و حذف می‌کند. پس از حذف، Task Manager را چک کنید و startup items را غیرفعال کنید. در نهایت، Disk Cleanup را اجرا کنید تا فایل‌های موقت پاک شوند و سرعت افزایش یابد.
ویندوز سریع‌تر با حذف هوشمند
حذف این برنامه‌ها می‌تواند تحول بزرگی در عملکرد ویندوز ایجاد کند، به‌خصوص اگر سیستم‌تان قدیمی‌تر است. با تمرکز روی بارنادرها، آنتی‌ویروس‌های سنگین و bloatware، منابع را آزاد کنید و از تجربه‌ای روان لذت ببرید.برنامه‌ها را چک کنید و فقط آنچه نیاز دارید نگه دارید – این بهترین راه برای حفظ سرعت در سال ۲۰۲۵ است.
