خبر انتشار سه میلیون کارت سوخت فعال اضافه، طی روزهای اخیر به یکی از بحثبرانگیزترین موضوعات شبکههای اجتماعی تبدیل شده و موجی از پرسشها درباره شفافیت، عدالت و احتمال شکلگیری رانت را بهراه انداخته است. این عدد، وقتی در کنار آمار رسمی حدود ۲۲ میلیون خودروی کشور قرار میگیرد، نگرانیها درباره وجود کارتهایی با کارکرد نامشخص را افزایش میدهد و فضای مجازی را به محل واکنشهای تند، طنزآمیز و تحلیلهای اقتصادی تبدیل کرده است.
بخش زیادی از کاربران شبکه ایکس با لحنی انتقادی میپرسند چگونه در شرایطی که مردم با محدودیت سهمیه بنزین مواجهاند، میلیونها کارت فعال وجود دارد که هیچکس مسئولیت آن را برعهده نمیگیرد. برخی کاربران با اشاره به ماجرای «سیمکارتهای سفید» نوشتند: «یک لیتر بیشتر بنزین بزنیم، سهمیهمان تمام میشود؛ اما سه میلیون کارت فعال اضافه انگار اصلاً مهم نیست!» یا «بعد از سیمکارت سفید، حالا کارت سوخت سفید! مگر چیزی مانده که سفید نشده باشد؟»
در کنار این اعتراضها، موجی از طنز نیز شکل گرفته است. برخی کاربران نوشتهاند: «در کشور ما همه چیز یا خاکستریه یا سفید… فقط زندگی مردم سفید نیست!» یا «کارت سوخت سفید مخصوص کسانیه که هیچوقت پشت پمپ بنزین تو صف نمیایستند!» حتی تجربههای شخصی هم در این طنزها دیده میشود: «ما هنوز دنبال کارت سوخت گمشدهمانیم، اما سه میلیون کارت اضافی پیدا شده!»
در میان واکنشهای جدیتر، بخشی از کاربران تأکید کردهاند مسئله اصلی فقط وجود کارتهای اضافه نیست؛ بلکه نبود شفافیت در فرآیندهای اداری، اختلاف بین آمارها و احتمال بهرهبرداری برخی افراد از این وضعیت است. با توجه به اختلاف قیمت بنزین آزاد و یارانهای، وجود کارتهای فعال اضافه میتواند مسیر بادآوردهای برای رانت یا حتی قاچاق سوخت ایجاد کند. بهگفته برخی کاربران، حتی اگر هر کارت فقط چند لیتر سهمیه بگیرد، مجموع این کارتها میتواند حجم قابلتوجهی از سوخت یارانهای را روانه بازارهای غیررسمی کند.
البته گروه دیگری از کاربران تلاش کردهاند توضیحهای واقعبینانهتری ارائه بدهند. بهنظر آنها بخشی از این سه میلیون کارت ممکن است به خودروهای اسقاطشده، کارتهای صادرشدهی تکراری یا کارتهای ابطالنشدهی خودروهای فروختهشده مربوط باشد. باوجوداین، نبود دادههای شفاف و گزارش رسمی باعث شده افکار عمومی بهسمت بدبینانهترین سناریوها حرکت کند.
در نهایت، آنچه در واکنشهای کاربران تکرار میشود مطالبهای روشن است: ارائه گزارش دقیق از تعداد واقعی کارتهای فعال، وضعیت مالکیت آنها، زمان صدور و نحوه استفاده. در شرایط اقتصادی حساس کنونی، هر کارت سوخت نامشخص میتواند بخشی از اعتماد عمومی را خدشهدار کند و نگرانیها درباره نابرابری در توزیع یارانه سوخت را افزایش دهد.
