منابع آبی پایتخت در وضعیت هشدار قرار دارد. ورودی سدها به شدت کاهش یافته و شمار زیادی از 700 حلقه چاه زیرزمینی تهران خشک شده یا در آستانه خشک شدن است. در این شرایط، بحث انتقال آب شیرینشده از خلیج فارس یا دریای عمان بار دیگر به عنوان یک گزینه جدی مطرح شده و باید دید عملی می شود یا خیر؟
به گزارش فارسی وب، وزیر نیرو اخیرا اعلام کرد که آبشیرینکنهای بزرگی در چابهار، بندرعباس و خوزستان در دست ساخت هستند و هدف این است که با بالا بردن بازده اقتصادی، بخش خصوصی را به سرمایهگذاری در این حوزه ترغیب کنند. وی افزود اگر آب مناطق جنوبی از این طریق تأمین شود، میتوان از منابع بالادستی فعلی برای تهران و مناطق شمالی استفاده کرد، اما همه این برنامهها نیازمند بررسی دقیق کارشناسی است.
استاندار تهران نیز گفته که در بلندمدت انتقال آب از دریای عمان برای استانهای کمآب و تهران در دستور کار قرار دارد و مطالعات آن آغاز شده است.
با این حال، کارشناسان حوزه آب معتقدند پیش از هر تصمیمی باید ابتدا مصرف و هدررفت دقیق پایش شود. تهران با جمعیتی حدود ۱۷ میلیون نفر سالانه بیش از یک میلیارد و 200 میلیون مترمکعب آب مصرف میکند که فراتر از ظرفیت مجاز منابع تجدیدپذیر است. به گفته آنان، با مدیریت مصرف و کاهش هدررفت میتوان تا 30 درصد صرفهجویی کرد؛ یعنی حدود 360 میلیون مترمکعب در سال، بدون هیچ عارضه زیستمحیطی منفی.
داریوش مختاری، تحلیلگر حوزه آب، تأکید میکند که دو راه اصلی پیش روی تهران است: یا کاهش مصرف و هدررفت، یا ورود به پروژههای پرهزینه انتقال آب. وی اولویت را به مدیریت مصرف میدهد و میگوید پروژههای انتقال آب نه تنها هزینههای سنگین مالی دارند، بلکه پیامدهای زیستمحیطی جدی از جمله تولید گازهای گلخانهای و تخریب اکوسیستم دریایی به همراه دارند.
کارشناسان میگویند هزینه هر مترمکعب آب شیرینشده و منتقلشده از دریا میتواند به 500 تا 800 هزار تومان برسد و اجرای خط لوله هزار کیلومتری میلیاردها دلار سرمایه نیاز دارد. در مقابل، نصب لوازم کاهنده مصرف، اصلاح شبکه، بازچرخانی پساب و کنترل ساختوسازهای جدید هزینه بسیار کمتری دارد و آثار مخرب زیستمحیطی هم به همراه ندارد.
بسیاری از صاحب نظران معتقدند تا زمانی که تمام ظرفیتهای مدیریت مصرف و کاهش هدررفت به کار گرفته نشود، رفتن به سمت پروژههای بزرگ انتقال آب منطقی و اقتصادی نیست و ممکن است صرفاً به تشدید مهاجرت به تهران و افزایش فشار بر منابع منجر شود.
در نهایت، کارشناسان بر لزوم مطالعات جامع، بیطرفانه و شفاف فنی، اقتصادی و زیستمحیطی تأکید دارند و میگویند استقرار مدیریت مشارکتی منابع آب با حضور بهرهبرداران واقعی، بهترین راه برای عبور آرام از بحران فعلی است.
