برخورد سیارک با زمین، سوژه فیلم‌های هالیوودی (Deep Impact, Armageddon) است، اما واقعیت علمی هم هست. ناسا با Asteroid Watch در آزمایشگاه پیش‌رانش جت (JPL) سیارک‌ها و دنباله‌دارها را رصد می‌کند. در دسامبر ۲۰۲۲، ۵ سیارک نزدیک زمین بودند – یکی به اندازه ساختمان امپایر استیت (۱۳۰۰ متر). اما تاریخ پر از دهانه‌هاست: شیکشولوب (۹۳ مایل عرض) ۶۶ میلیون سال پیش دایناسورها را منقرض کرد.
۱. Asteroid Watch: رصد ۲۴/۷
- ناسا ۹۰% سیارک‌های نزدیک زمین (NEO) بزرگ‌تر از ۰.۸ کیلومتر را ردیابی کرده – هیچ‌کدام تهدید جدی نیست.
- سیارک (7482) 1994 PC1: ژانویه ۲۰۲۲، ۱.۲ میلیون مایل (۱.۹۳ میلیون کیلومتر) دورتر گذشت – نزدیک‌ترین در ۲۰۰ سال.
۲. سناریوهای برخورد: از شهر تا تمدن
| اندازه سیارک | سرعت (کیلومتر/ساعت) | انرژی معادل | اثرات |
|---|---|---|---|
| خانه (۲۰ متر) | ۴۸,۰۰۰ | ۲۰ کیلوتن (هیروشیما) | تخریب ساختمان‌های بتنی تا ۰.۸ کیلومتر؛ شهر آسیب جدی |
| ساختمان ۲۰ طبقه (۶۰ متر) | ۴۸,۰۰۰ | ۲۵-۵۰ مگاتن (بزرگ‌ترین بمب هسته‌ای) | تخریب بتنی تا ۸ کیلومتر؛ نابودی کلان‌شهرها |
| کوه (۱۱-۱۲ کیلومتر) | ۴۸,۰۰۰ | میلیون‌ها مگاتن | سونامی، گردوغبار جهانی، انقراض گسترده؛ نابودی تمدن |
| جهانی (۹۶ کیلومتر) | ۴۸,۰۰۰ | تریلیون‌ها مگاتن | نابودی کامل حیات |
- شیکشولوب (۱۵ کیلومتر): سونامی، گردوغبار، سرمای جهانی → انقراض ۷۵% گونه‌ها.
۳. ناسا مسیر سیارک را تغییر داد: مأموریت DART
- Double Asteroid Redirection Test (DART): نوامبر ۲۰۲۱ پرتاب شد.
- هدف: Dimorphos (قمر سیارک Didymos)، اندازه ۱۶۰ متر.
- برخورد: ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲ با سرعت ۶.۶ کیلومتر/ثانیه.
- نتیجه: مدار Dimorphos ۳۲ دقیقه کوتاه شد (از ۱۱ ساعت ۵۵ دقیقه به ۱۱ ساعت ۲۳ دقیقه) – اولین تغییر عمدی مسیر سیارک در تاریخ.
FAQ: سیارک‌ها و زمین
| سؤال | پاسخ |
|---|---|
| چند سیارک به زمین خورده؟ | ۱۸ مورد ثبت‌شده در قرن ۲۰-۲۱؛ احتمالاً هزاران کوچک نادیده‌گرفته‌شده. |
| بعدی کیست؟ | Apophis (۳۴۰ متر): شانس ۱ در ۱۰۰,۰۰۰ برای ۲۰۶۸ – ناسا رصد می‌کند. |
| بزرگ‌ترین دهانه؟ | شیکشولوب (۱۴۶ کیلومتر عرض) در یوکاتان مکزیک. |
تحلیل: آیا آماده‌ایم؟
- احتمال: برخورد بزرگ هر ۱۰۰ میلیون سال؛ متوسط هر چند قرن.
- دفاع: DART ثابت کرد تغییر مسیر (kinetic impact) کار می‌کند. مأموریت‌های آینده: Hera (ESA, ۲۰۲۶) برای بررسی Dimorphos.
- تهدید ناشناخته: ۱۰% سیارک‌های بزرگ ردیابی‌نشده‌اند – ناسا با تلسکوپ NEO Surveyor (۲۰۲۸) پوشش را ۱۰۰% می‌کند.
در ۱۴۰۴، شانس برخورد فاجعه‌بار نزدیک صفر است، اما آمادگی کلیدی است. DART نشان داد بشر می‌تواند سرنوشت خود را تغییر دهد – نه فقط در فیلم‌ها. به Asteroid Watch ناسا سر بزنید. نظراتتان را بنویسید.
