بانک مرکزی در حال بررسی و تدوین طرحی است که بر اساس آن، «شمش طلای استاندارد» جایگزین «طلای آب‌شده استاندارد» در معاملات بازار طلا شود. این اقدام جدید که هنوز دستورالعمل رسمی آن منتشر نشده، قرار است تحولاتی عمده در سازوکار خرید و فروش طلا ایجاد کند.
جزئیات طرح جدید بانک مرکزی برای بازار طلا
در نامه‌ای رسمی به پلتفرم‌های خرید و فروش طلای آب‌شده، بانک مرکزی از آغاز فرآیند بررسی و تدوین سازوکار جدید برای این پلتفرم‌ها خبر داده است. در حال حاضر، پلتفرم‌های مجاز طلای آب‌شده استاندارد را پس از تایید عیار و خلوص توسط سازمان ملی استاندارد، به بانک کارگشایی تحویل می‌دهند تا پس از ذوب و عیارسنجی به شکل شمش‌های تاییدشده نگهداری شوند. اما در طرح جدید، بانک مرکزی قصد دارد فقط شمش‌های تولیدی تحت نظارت مستقیم خود را برای فرآیندهای ذخیره‌سازی و تحویل طلا بپذیرد.
پیامدهای طرح جدید بانک مرکزی برای بازار طلا
این تصمیم می‌تواند چند پیامد عمده به همراه داشته باشد. یکی از مهم‌ترین پیامدها افزایش هزینه‌های عملیاتی به دلیل هزینه بالای تبدیل طلای آب‌شده استاندارد به شمش طلای استاندارد است. همچنین، این طرح انحصار در تولید شمش را به دنبال خواهد داشت که وابستگی پلتفرم‌ها به ظرفیت محدود تولید رسمی را افزایش می‌دهد و به نوعی بازار طلا را تحت کنترل بانک مرکزی قرار می‌دهد.
نگرانی فعالان بازار و هدف بانک مرکزی از طرح جدید
بسیاری از فعالان بازار طلا نگرانی‌هایی درباره این طرح دارند، چرا که آن‌ها به‌طور معمول از سازوکار قانونی طلای آب‌شده استاندارد برای خرید و فروش استفاده می‌کنند. این نوع طلا که بر اساس استاندارد ملی ۱۷۰۲۵ عیارسنجی و تایید شده، به‌عنوان محصولی رسمی و مجاز شناخته می‌شود. برخی کارشناسان معتقدند که هدف بانک مرکزی از اجرای این طرح، تمرکز بیشتر بر بازار طلا و کنترل جریان عرضه و تقاضا در قالب یک چارچوب واحد است.
طرح در مرحله آماده‌سازی برای اجرا
هرچند که تاکنون هیچ‌گونه نامه رسمی یا دستورالعمل از سوی بانک مرکزی در این زمینه منتشر نشده، اما به نظر می‌رسد این طرح در حال آماده‌سازی برای اجرا است. در صورت اجرای نهایی این طرح، ممکن است شاهد تحولات قابل توجهی در نحوه خرید و فروش و ذخیره‌سازی طلا در ایران باشیم.
